گالیله در بچگى علاقه به   ساختن ماشین آلات بچگانه داشت . پدر او بر خلاف میل فرزند، او را وادار کرد که طب   بخواند. او در این راه ترقى نکرد. سپس به آموختن ریاضیات و فیزیک پرداخت بالنتیجه   نبوغ خود را در نجوم و چیزهایى که عقربک استعداد او نشان مى داد، ابزار   نمود.
گالیله نخستین کسى بود که اثبات کرد زمین به دور خورشید مى گردد و نخستین   کسى بود که «پاندول»ساعت را ساخت.

تولستوى هنوز بچه بود که علاقه زیاد به مطالعه کتاب پیدا کرد و کتابهاى فلسفى   را زیاد مى خواند و در این دوران سعى مى کرد مسایل مهم زندگى را مطرح سازد و تا   پایان عمر این مسایل در قلمرو و فکر او بود.

جرج مورلند نقاش حیوانات از شش  سالگى هنر نقاشى خود را ابزار مى کرد. او با این که در سن 41 سالگى بدرود زندگى گفت، آثار گرانبهایى در نقاشى از خود به یادگار گذارد.

زراه کولبرن از طفولیت استعداد ریاضى اش نمودار بود. گاهى از او مى پرسیدند: «در یک سال یا بیشتر چند ثانیه وجود دارد؟» از تأمل مختصرى پاسخ صحیح آن را مى داد. جیمز وات، مخترع چندین آلت مکانیکى و کاشف نیروى بخار، از آغاز کـودکى بـه آزمـایش علاقه زیادى داشت و از این طریق کامیابى­هایى در علوم طبیعى بدست آورد.

داروین در دوران کودکى کلکسیون جانوران داشت. و این کشش طبیعى او را به مطالعه درباره ثبات و یا تحول انواع واداشت و نظریه اشتفاق و تحول انواع را پس از یک سفر طولانى به وسیله کتاب «بنیاد انواع» انتشار داد.

از پیشوایان مذهبى ما دستور اکید رسیده است که خود را بشناسیم و بسان غواضان در دریاى وجود خود فرو رویم و با نورافکنهاى قوى خود، به شناسایى درون خود بپردازیم تا راز درون مت بر ما روشن گردد.

تمایلات باطنى ما بسان مغیاطیسى است که شبیه و هم سنخ خود را مى کشد و در مخزنى به نام «حافظه» انبار مى نماید و در مواقع لزوم از آنها بهره بردارى مى کند. اگر آنچه را مى آموزیم مطابق ذوق و تمایلات باطنى ما باشد، به آسانى وارد مخزن شده تا مدتى ثبات و قرار خود را حفظ مى کند. ولى اگر کارى را تعقیب نماییم که شایستگى طبیعى آن را نداریم، در اندک زمانى از مغز و مراکز حفظ ما فرار مى کند و در نتیجه موفقیت ما خیلى کم مى شود. یک چنین فرد منحرف از تمایلات استعداد خود بسان کسى است که بر خلاف جریان آب شنا کند. یا دستخوش امواج کوه پیکر آب مى گردد و یا با کامیابى ناچیزى روبرو مى شود.

وقتى انسان خود و شایستگى خود را شناخت و کار مطابق استعداد خود را پذیرفت، چون عشق و کشش باطنى آن را دارد، در هدف خود کامیاب مى گردد. یک سلسله استعدادهایى هست که در شرایط مخصوصى بروز و نمو مى کند. روان شناس زبر دستى لازم دارد که این نوع استعدادها را تشخیص ‍ دهد.

چه بسا نوآموزانى در آغاز تحصیل کودن و نفهم به نظر مى رسند ولى بعدا در سنین مخصوصى نابغه مى شوند. پیداست، به حکم قوانین طبیعى، شکفتن این گونه شایستگى، شرایط دیگرى لازم داشته است. مى گویند اینشتین، دانشمند بزرگ و ریاضى دان عصر حاضر، در کلاسهاى ابتدایى رفوزه مى شد، ولى او در محیطهاى مخصوصى قدرت دورنى خود را ابزار نمود.

چه بسا افسرانى که یک مدت به زبونى و ترس و بیعرضگى معروف بودند، ولى در موقع کار، دلاوریهایى از خود نشان دادند که دهانها از تعجب باز ماند.

به ملکشاه سلجوقى خبر رسید که قیصر روم در صدد تسخیر بغداد است . با ارتش منظم به سمت مرز ایران حرکت کرد. خواجه نظام الملک روزى از ارتش سان دید، ناگاه قیافه سرباز کوتاه قدى توجه او را جلب کرد. دستور داد که او را از صف بیرون کنند. تصور کرد که از این سرباز کارى ساخته نیست . ملکشاه گفت:« چه مى دانى ؟ شاید همین سرباز قیصر را اسیر کند» اتفاقا فتح و پیروزى با مسلمانان شد و قیصر روم به دست همین سرباز اسیر گردید!

******

منبع:

کتاب رمز پیروزی مردان بزرگ نوشته­ی آیت­الله العظمی جعفر سبحانی