از این آیات به روشنى استفاده مى شود که جهل و نادانى یکى از زمینه هاى گناهان است.در روایات نیز بسیار آمده که جهل ، زمینه گناه است . در اینجا به ذکر چند نمونه مى پردازیم : 1- امام على(ع) در عهدنامه ى خود به مالک اشتر مى فرماید: گستاخى و جراءت بر (نافرمانى ) خدا را جز جاهل و شقى روانمى دارد.(3) 2- و نیز از گفتار آن حضرت است: جهل مرکز زشتى است ، جهل ریشه و پایه زشتى است ، جهل موجب تباهى معاد انسان است.(4) 3- چنانکه قبلاً اشاره شد امام صادق (ع) به سماعة فرمود: عقل و لشکرش را بشناس و همچنین جهل و لشکرش را بشناس . سپس 75خصلت زشت را به عنوان لشکر جهل برشمرد.(6) 4- حضرت علی (ع) مى فرماید: دو شخص ، کمرم را شکستند، دانشمند بى پروا، و جاهل مقدس نما.(7) سپس فرمود: جاهل ، انسان را با زهدنمائیش مى فریبد، و عالم با گستاخى و بى پروائیش ، انسان را مغرور و فریفته خود مى کند. 5- و نیز فرمود: بپرهیزید از جاهلان عبادت پیشه و از گنهکاران دانشمند، چرا که این ها مایه فتنه و آشوب هر فتنه شده هستند(8) 6- و در سخنى دیگر فرمود: نمى بینى جاهل را مگر اینکه یا راه افراط و زیاده روى را مى پیماید و یا راه تفریط و کوتاهى از حد اعتدال را.(9) 7- و در بیان دیگر فرمود: شکایت به خدا مى برم از گروهى که در جهل ونادانى زندگى مى کنند(10) 8- در قرآن در جریان موسى (ع) و ساحران آمده : وقتى که ساحران طناب هاى خود را انداختند، به نظر مى رسید همه ى آنها در حرکتند؛ فَاَوجَسَ فى نفسه خِیفَة موسى (11) ناگهان موسى در دل خویش ترس خفیفى احساس کرد. امیرمؤمنان (ع) در توضیح این مطلب مى فرماید: موسى علیه السلام بر جان خود نترسید بلکه ترس او از این بود که مبادا جاهلان پیروز گردند و دولت هاى ضلال برنده شوند.(12)
این روایت بیانگر آن است که جهل اساس خصلت هاى زشت و گناهان بزرگى همچون : حرص ، خیانت، ربا، نیرنگ ، تکبر، آزار به پدر و مادر، پیمان شکنى ، شانه خالى کردن از وظیفه جهاد، کینه و دشمنى و....است.(6)
Design By : Pichak |